پزشکی در کانادا یکی از پردرآمدترین مشاغل است. مدارک تحصیلی رشتههای پزشکی در کانادا جزء معتبرترین تحصیلی در دنیا هستند. کانادا کشوری با استانداردهای بالای سطح زندگی، همواره برای متقاضیان ادامه تحصیل جذابیت خاص خود را دارد. در این میان علاقهمندان به تحصیل در رشتههای پزشکی نیز کانادا را به عنوان یکی از مقاصد تحصیلی خود انتخاب میکنند.
پذیرش دانشجویان بینالمللی و تحصیل آنها در رشته پزشکی امکانپذیر است، ولی آسان نیست. با توجه به اینکه ظرفیت ورود به رشته پزشکی در دانشگاههای کانادا کم است، قطعاً رقابت برای گرفتن پذیرش توسط دانشجویان بینالمللی بالا است. همین امر موجب شده است که حتی شهروندان کانادایی که علاقهمند به تحصیل در رشته پزشکی هستند، شانس خود را برای تحصیل در این رشته در اروپا و امریکا نیز بیازمایند. با این وجود، درصورتیکه متقاضیان بینالمللی واجد شرایط پذیرش باشند، همچنان شانس تحصیل در رشته پزشکی در کانادا را خواهند داشت.
شرایط پذیرش و ورود به رشته پزشکی در کانادا بسیار متفاوت از ایران است. به همین دلیل توصیه میکنیم، اگر علاقهمند به تحصیل در رشته پزشکی در کانادا هستید، تمام موارد ذکر شده در این مقاله بهطور کامل مطالعه فرمایید تا قبل برداشتن اولین قدم برای پذیرش تحصیلی، هیچ نکتهای برای شما مبهم و پوشیده نباشد.
در کانادا ۱۷ دانشگاه رشته پزشکی را ارائه میدهند، که از میان این دانشگاهها تنها ۷ دانشگاه، دانشجویان بینالمللی را در رشته پزشکی میپذیرند. همچنین گذراندن دوره رزیدنتی برای دانشجویان فارغالتحصیل پزشکی در کانادا، در تمامی ایالات (استانهای) این کشور امکانپذیر نیست. درصورتیکه دانشجویان بینالمللی فارغالتحصیل در رشته پزشکی نتوانند در این ایالات (استانهای) خاص دوره رزیدنتی خود را بگذرانند، مجبور به بازگشت و گذراندن دورههای رزیدنتی در کشور خود هستند.
همانطور که گفته شد، رشته پزشکی، پذیرش در این رشته و تحصیل در آن بسیار متفاوت از ایران است. برای ورود به رشته پزشکی، متقاضیان باید دارای مدرک لیسانس یا معادل لیسانس (مدرک کارشناسی در رشتههایی همچون زیستشناسی، شیمی و غیره) باشند و در آزمون پزشکی در این کشور نیز شرکت کنند. یکی از پیشنیازهای ورود به رشته پزشکی در کانادا، آزمون ام کت (Medical College Admission Test-MCAT) است. اولین مدرکی که پزشکان برای کار دریافت میکنند مدرک دکترای پزشکی یا MD (Medicine Doctorate) است. دورههای رزیدنتی در کانادا تحت عنوان دورههای پسادکترای پزشکی یا POST-MD شناخته میشوند.
دانشکدههای پزشکی در کانادا جزء معتبرترین دانشکدههای پزشکی در سطح دنیا هستند. بهطوریکه از ۱۷ دانشکده پزشکی کانادا، ۱۲ دانشکده جزء دانشکدههای برتر پزشکی در دنیا هستند. برترین دانشکدههای پزشکی کانادا بر اساس رتبهبندی QS در سال ۲۰۱۷ به ترتیب عبارتاند از:
دانشجویان رشته پزشکی در کانادا
با توجه به رقابت بالا در ورود به رشتههای پزشکی در کانادا، دارا بودن معدل بالا، رزومه تحصیلی قوی و دارا بودن تمام شرایط پذیرش در حد عالی شانس پذیرفته شدن در این رشته را در کانادا بالا میبرد. بهطورکلی میتوان شرایط و نحوه ورود به رشته پزشکی در کانادا را بهصورت زیر برشمرد:
بنابراین دانشجویان بینالمللی که پس از دیپلم علاقهمند به تحصیل در رشته پزشکی در کانادا هستند، در ابتدا باید از یک دانشگاه در مقطع کارشناسی یا فوقدیپلم در رشتههایی نظیر زیستشناسی و شیمی و … پذیرش بگیرند.
دانشجویانی که حداقل نمرات زبان انگلیسی را در آزمونهای فوق نداشته باشند؛ باز هم شانس پذیرش دارند و میتوانند به مدت یک یا دو ترم در دورههای زبان دانشگاه شرکت کنند.
البته باید توجه داشت همانطور که در موارد بالا هم قید شده، ورود به دانشکدههای پزشکی لزوماً نیازمند مدرک کارشناسی و لیسانس نیست. به عبارتی، همه دانشکدههای پزشکی لزوماً نیاز به مدرک کارشناسی به عنوان شرط ورود ندارند و بستگی به دانشگاه و ایالتهای کانادا دارد. به عنوان مثال در ایالت کبک دانش آموزان دبیرستانی میتوانند با تحصیل در دورههای دوساله CEGEP و گرفتن دیپلم دوساله (مشابه مدرک فوقدیپلم ایران) که معادل با سال دوازدهم دبیرستان بهعلاوه سال اول دانشگاه است، برای ورود به رشتههای پزشکی درخواست دهند. در ایالت انتاریو ورود به رشته پزشکی به حداقل سه سال تحصیلات دانشگاهی نیاز دارد. در ایالتهای غرب کانادا ورود به رشته پزشکی نیازمند، گذراندن حداقل دو سال تحصیلات دانشگاهی است.
پس از اینکه دانش آموزان بینالمللی با داشتن شرایط زیر، در یک مقطع کارشناسی مرتبط با رشتههای علوم تجربی پذیرفته شدند، باید این مقطع کارشناسی را با موفقیت پشت سر بگذارند. سپس برای تحصیل در پزشکی اقدام کنند که هر چه دانشجو در دوران تحصیل در مقطع کارشناسی قویتر عمل کرده باشد، شانس ادامه تحصیل او در یکی از دانشکدههای پزشکی کانادا بیشتر میشود.
درباره آزمون ام کت باید توجه داشت که در برخی دانشکدههای پزشکی نظیر دانشکدههای پزشکی ایالت کبک، دانشکده نورثرن انتاریو (Northern Ontario) و دانشکده پزشکی اتاوا؛ آزمون MCAT نیاز ندارند. این ایالات یا دانشکدهها معمولاً دوزبانه (انگلیسی و فرانسوی) هستند. در برخی از دانشکدههای پزشکی نظیر دانشکده پزشکی دانشگاه وسترن انتاریو، عملکرد بالای دانشجو در طول دوران تحصیل مهمتر است. همچنین برخی دانشکدهها به نمره برخی قسمتهای آزمون ام کت بیشتر اهمیت میدهند تا نمره کلی در این آزمون. بنابراین معیارها و الزامات دانشکدههای مختلف پزشکی از نظر نمره آزمون ام کت متفاوت است و متقاضیان باید به شرایط و الزامات دانشکدههای پزشکی مورد نظرشان در این بره توجه خاص داشته باشند.
هزینه تحصیل پزشکی با توجه به دانشگاه، شهر و ایالت متفاوت است.شهریه و هزینه تحصیل در یک سال در حدود ۳۰٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ دلار است. البته هزینه شهریه تحصیلی در ترم اول به مراتب بالاتر از بقیه ترمها است. میزان شهریه در برخی ایالات نظیر کبک بسیار بالاتر است. البته از طرفی باید توجه داشت که هزینههای زندگی و تحصیل در کانادا به مراتب نسبت به آمریکا و اروپا پایینتر است.
شهریههای دانشکدههای پزشکی استانهای مختلف متفاوت است. شهریه سالانه برخی از دانشکدههای پزشکی مهم در کانادا بر حسب دلار کانادا بهصورت زیر است:
متقاضیان محترم جهت اطلاع از شهریه دانشگاه مورد نظرشان باید به وبسایت رسمی خود دانشگاهها مراجعه فرمایند.
دانشجویان بینالمللی در رشته پزشکی نیز همانند دانشجویان سایر رشتهها، اجازه کار به مدت ۲۰ ساعت در طول هفته را به عنوان کار دانشجویی یا کار همزمان با تحصیل دارند. ما در مقاله ای اطلاعات کامل از درآمد و کار دانشجویی در کانادا ارائه داده ایم.
درصورتیکه دانشجویان بینالمللی در یکی از دانشکدههای پزشکی کانادا مشغول تحصیل باشند، همسر و فرزندان (زیر ۱۹ سال) میتوانند تقاضای ویزای همراه دهند. البته فرزندان بالای ۱۹ سال نیز در صورت وابستگی به خانواده باز هم امکان گرفتن ویزای همراه دارند. همسر دانشجوی رشته پزشکی نیز، میتواند تقاضای کار تماموقت در کانادا دهد و مجوز کار دریافت کند. که دراینباره در مقاله کار دانشجویی در کانادا در قسمت کار همسر دانشجو بهطور کامل توضیح داده شده است.
این تست که با نام امتحان MCAT شناخته میشود ، امتحانی چند گزینه ای است که به صورت اینترنتی برگزار میشود. این آزمون توانایی متقاضیان را در تفکر انتقادی، حل مساله، مهارتهای نوشتاری و همچنین از نظر سطح علمی محک میزند. این آزمون متشکل از چهار بخش است. قسمتهای علوم فیزیکی، علوم زیستی و استدلال کلامی؛ چهارگزینهای است. نمره هر قسمت از این بخشها بین ۱ تا ۱۵ است. بخش نوشتاری، خود از دو قسمت تشکیلشده و نمره بخش نوشتاری جداگانه محاسبه میشود.
به طور خلاصه آزمون MCAT شامل قسمتهای زیر است:
فارغالتحصیلان دورههای ام دی (MD)، بدون گذراندن دورههای کارورزی (مثلاً دورههای کارورزی در آمریکا)، وارد دوره رزیدنتی میشوند. اکثر دورههای رزیدنتی در کانادا، پنجساله هستند ولی مدتزمان دوره رزیدنتی در کانادا بستگی به تخصص انتخابی دانشجویان دارد. به عنوان مثال دوره رزیدنتی پزشکان خانواده یک دوره ۲ ساله، پزشکان داخلی و اطفال یک دوره ۴ ساله، جراحی قلب، جراحی اعصاب و برخی جراحیهای عمومی یک دوره ۶ ساله است. در پاییز سال آخر تحصیل دردوره MD، دانشجویان جهت پذیرش رزیدنتی در سرویس اخذ پذیرش رزیدنتی کانادا (CaRMS) اقدام میکنند. قابل ذکر است که رزیدنتها همانند بسیاری از نقاط دنیا، در طول دوره رزیدنتی حقوق دریافت میکنند.
البته همانطور که قبلاً گفته شد، برخی ایالات کانادا دانشجویان بینالمللی را برای دورههای رزیدنتی نمیپذیرند. ایالات نیواسکوشیا، انتاریو، مانیتوبا، ساسکاچوان، آلبرتا و بریتیش کلمبیا جزء این دسته از استانها هستند. دانشجویان بینالمللی باید برای پذیرش در دورههای رزیدنتی در ایالات دیگر اقدام کنند یا به کشور مبدأ خود بازگردند.
به طور خلاصه مراحل از زمان تحصیل تا اشتغال کار به عنوان پزشک در کانادا به شرح زیر است:
پزشکی جزء پولسازترین رشتهها در کشور کانادا است. میزان درآمد از یک ایالت به ایالت دیگر و با توجه به مدرک MD، رزیدنتی یا تخصص متفاوت است. بهطور میانگین درآمد پزشکان عمومی و پزشکان خانواده در حدود ۱۲۵٬۰۰۰ دلار کانادا است. میزان حقوق رزیدنتها در طول دوره رزیدنتی نیز بستگی به ایلت دارد. مثلاً در مانیتوبا حقوق بیشتری به رزیدنتها نسبت به بریتیش کلمبیا و انتاریو پرداخت میشود. دستمزد ساعتی پزشکان در کانادا بین ۵۵ دلار تا ۷۷ دلار بهصورت تقریبی و میانگین متغیر است. علاوه بر این، پزشکی در کانادا آینده حرفهای بسیار روشنی دارد.